Nazar Duası
Nazar, bakış, bakma, göz anlamına gelmektedir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) “Göz (nazar) haktır” buyurmuş; yüzünde sarılık gördüğü biri için “Buna dua okuyun, çünkü kendisinde nazar var” demiştir. (Buhari, Tıbb, 34) Göz değmesi yani nazarın gerçekleşmesi günümüz müsbet ilimleri ile de bilinen bir gerçektir. Müsbet ilim, insan gözünün zararlı ışınlar yaydığını ve bunun insanlar üzerinden olumsuz etkiler oluşturduğunu ortaya koymuştur. Nitekim nazara uğrayan kişi, çok sık esner ve sıkılır.
Resulullah (s.a.s); “Göz değmesi gerçektir” (Buhârî, Tıb, 36; Müslim, Selâm, 41) buyurmak suretiyle bir mânevî faktöre işaret etmişlerdir. Şu halde İslâmda göz değmesi (nazar) vardır. Yine, Hz. Âişe (r.a)’den rivayet olunduğuna göre Resulullah (s.a.s) şöyle buyurmuşlardır: “Nazardan Allah’a sığınınız. Çünkü göz (değmesi) gerçektir” (İbn Mace, Tıb, 32; Buhari, Tıb, 36; Müslim, Selâm, 41).
Esma bint Umeys (r.a)’den rivayet edildiğine göre kendisi: “Ya Resulullah! Cafer’in oğullarına cidden nazar değiyor, ben onlar için şifa dileğiyle okutturayım mı?” demiş. Resulu Ekrem (s.a.s) de: “Evet, lakin kader ile yarışan bir şey olsaydı nazar değme işi onu geçerdi” buyurmuştur (İbn Mace, Tıb, 33; Muvatta, Ayn, 3).
Nazarın gerçek olduğunu kabul edince, ondan korunma yollarını da öğrenmek gerekir. Bunun için de, dinimizin bize müsaade ettiği yollara baş vurmak, sakındırdığı yollardan da kaçınmak durumundayız. Bu konudaki rehberimiz yine Allah’ın Resulu’dür. Ebû Said el-Hudrî (r.a)’den rivayet olunduğuna göre: “Resulullah (s.a.s), “Cinlerin ve insanların nazarından Allah’a sığınırım”gibi dualarla cinlerin ve insanların nazarından Allah’a sığınırdı. Sonra Muavvezatân nazil olunca bu sureleri okumaya başladı diğer duaları terketti” (İbn Mace, Tıb, 34).
Nazardan korunmak için mânâsı bilinmeyen bazı muskalar yazıp kullanmak veya “nazar boncukları” takmak İslâm inancına uymayan bâtıl âdetlerdir. Bu gibi şeyleri insanın takınması caiz olmadığı gibi, bir hayvana veya bir eşya üzerine takmak da aynı şekilde meşru değildir. Peygamberimiz (asm)’in haram saydığı bazı şeyler arasında nazarlık takınmak da sayılmaktadır.(Neseî, Zînet: 17)
NAZARDAN KORUNMA TEDBİRLERİ
Göz değmesi (nazar değmesi) illetine yakalanmadan önce korunmak için şu tedbirler alınmalıdır:
1) BİRİNCİ TEDBİR: Sabah ve akşam koruyucu dua, evrad ve zikirlere devam edilmelidir. Bazıları şunlardır: Fatiha Suresi, Ayetü’l-Kürsî, Felâk Suresi, Nâs Suresi
FATİHA SURESİ
Elhamdü lillâhi rabbil’alemin. Errahmânir’rahim. Mâliki yevmiddin. İyyâke na’budü ve iyyâke neste’în, İhdinessırâtel müstakîm. Sırâtellezine en’amte aleyhim ğayrilmağdûbi aleyhim ve leddâllîn.
AYET-EL KÜRSİ
Allâhu lâ ilâhe illâ huve’l-hayyü’l-Kayyuûm. Lâ te’huzühû sinetün ve lâ nevm. Lehû mâ fi’s-semâvâti ve mâ fi’l-ard. Men zellezî yeşfeu indehû illâ biiznih. Ya’lemu mâ beyne eydîhîm ve mâ halfehüm. Ve lâ yuhîtûne bişey-in min ilmihî illâ bimâ şâe. Vesia kürsiyyuhü’s-semâvâti ve’l-ard. Ve lâ yeûdühû hifzuhumâ. Ve hüve’l-aliyyü’l-azîm.
FELÂK SURESİ
Kul e’ûzü birabbilfelak. Min şerri mâ halak. Ve min şerri ğasikın izâ vekab. Ve min şerrinneffâsâti fil’ukad. Ve min şerri hâsidin izâ hased.
NÂS SURESİ
Kul e’ûzü birabbinnâsi. Melikinnâsi. İlâhinnâs. Mir şerrilvesvâsilhannâs. Ellezî yüvesvisü fî sudûrinnâsi. Minelcinneti vennâs.
Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’in Okuduğu Muhtelif Dualar
Nazara karşı şu duayı okumalıdır:
İbn Abbas (r.a) diyor ki: Peygamberimiz (s.a.v.), Hasan ile Hüseyin (r.a.)’i nazar ve benzeri olumsuzluktan korumak için onlara şu duayı okurdu:
“E’ûzü bi kelimâtillâhi’t-tâmmeti min külli şeytanin ve hâmmetin ve min külli ‘aynin lâmmetin”
ANLAMI: Sizi her türlü şeytan ve zehirli hayvanlardan ve bütün kem gözlerden Allah’ın eksiksiz kelimelerine ısmarlarım. (İbn Mace, Tıbb, 36; İbn Hıbban, İstiaze, No: 1012-1013)
(Bu dua her sabah ve akşam üç defa okunup kendi üzerine veya hastanın üzerine üflenirse, göz değmesinden ve şeytanların ve hayvanların zararından korur İnşaallah!) (Dinimiz İslam) İlgili hadis metni ise aşağıdaki gibidir.
“Yarattığı şeylerin şerrinden Allah (c. c.)’ in tam olan kelimelerine sığınırım.” (Ebu Davûd, Tıp, 19; Dârimî, İsti’zan, 48; Muvatta, İsti’zan, 34; Ahmed b. Hanbel, 4/430)
Nazar Ayetleri olarak da bilinen Kalem Suresinin 51-52. ayetleri okunur.
Ve in yekâdü’llezîne keferû le-yüzlikûneke bi-ebsârihim lemmâ semiu’zzikra veyekûlûne innehû le-mecnûn. Ve mâ hüve illâ zikrun li’l-‘âlemîn.
2) İKİNCİ TEDBİR: Nazar değmesinden korunma yollarından biri de, korktuğu ve şüphelendiği kişilerin yanında güzelliklerini teşhir etmemelidir.
3) ÜÇÜNCÜ TEDBİR: Göz değmesinden korunma yollarından biri de görüp beğendiği bir şey hakkında, gören kişinin bereketle dua etmesidir.
* Sahabeden Said b. Hâkim (r.a.) diyor ki; Peygamberimiz bir şeye göz değmesinden korkarsa şöyle dua ederdi:
“Allâhümme bârik fîhi velâ tedurrahû”
“Allah’ım! Onu mübarek eyle ve ona zarar verme.” (Elbânî, 1, 986, No: 9858)
* Sahabeden Enes (r.a.)’in bildirdiğine göre Peygamberimiz (s.a.s.); “Kim hoşuna giden bir şey görür de;
“Mâşâallâhu lâ kuvvete illâ billâhi lem yedurrahu”
“Allah’ın dediği olur. O’ndan başka kuvvet ve kudret sahibi yoktur” derse, ona hiçbir şey zarar vermez. ” (Beyhaki, Şuabü’l- İmân, IV, 90, No: 4370)
Hadislerden anlaşılmaktadır ki, insanın hoşuna giden ve dikkat çeken şeylere nazarının değmemesi için Allah’a dua etmeli ve zarar gelmemesi için O’na yalvarmalıdır. Peygamberimiz Efendimiz, farklı şekillerde bunun örneğini bizlere sunmuş ve söylenmesi gerekenleri öğretmiştir, (bk. Ahmed, III, 447; Hâkim, IV, 215-216)
Konuyla ilgili bir ayette, verimli ve son derece göz alıcı bir bahçeye sahip olan ama Allah’a şükretmeyen, “Maşallah” demeyen; neticede tüm serveti helâk olan nankör bir insandan bahsedilirken, ona nasihat eden mümin bir kişinin şu sözlerine yer verilmektedir:
“Bağına girdiğinde ‘Maşallah! Kuvvet yalnız Allah’ındır deseydin ya!” (Kehf, 18/39)
NAZAR DEĞMESİNDEN SONRA
Nazar değdikten sonra da şeriata uygun çareler vardır. Kur’an-ı Kerim’de ve hadis-i şeriflerde bu hususa işaret eden deliller bulunmaktadır. Yine şu sure ve ayetler, dua maksadıyla okunmalıdır:
a) Fatiha Suresi,
b) Ayetü’l-Kürsî,
c) Felâk Suresi,
d) Nâs Suresi,
e) Ayrıca Cebrail Aleyhisselâm’ın, Resûlüllah (s.a.v.) Efendimiz’e okuduğu ve öğrettiği şu dua okunmalıdır:
“Allah (c. c.) ‘in ismi ile sana rukye ederim (okuyup üflerim). Sana eziyet veren her şeyin şerrinden, her nefsin yahut hased edenin kem gözünün şerrinden Allah (c.c.) sana şifa versin. Allah (c.c.)’in ismi ile sana rukye ederim.” (Buharî, Kitabu’t-Tıb, 38; Müslim, Kitabu’s-Selam, 40; Ebu Davud, Kitabu’t-Tıb. 19; Tirmizî, Kitabu’l-Cenâiz, 4; İbn-i Mâce. Kitabu’t-Tıb, 36. 37; Ahmed b. Hanbel, Müsned. 6/332.)
* * *
ÇOCUKLAR ve BEBEKLER İÇİN NAZAR DUASI
Çocuk ve bebekler kem gözlere karşı savunmasız olduğundan nazar değmesinden en çok etkilenenler arasında yer almaktadırlar. Çocuk ve bebeklere nazar değmemesi için; nazar etmesinden endişe duyulan kimselerin önüne çocukları çıkarmamaya çalışmalı, bu mümkün değilse onların güzelliklerini gizlemeye gayret etmelidir. Örneğin, nazar değmesine karış çocuklarınızın fotoğraf/resimlerini sosyal medya hesaplarından paylaşmamaya özen gösteriniz!
Nazar değmesine karşı gelen konuklara yukarıda belirttiğimiz Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in okunmasını tavsiye ettiği duaları yapmaları yahut kısaca Maaşallah, Barekallah demeleri nazik şekilde telkin edilmelidir. Eğer bebek veya çocuğa nazar değmişse çocuğa Fatiha, Ayetel-Kürsi, Felak ve Nas sureleri okunmalıdır. Peygamberimiz (s.a.v.)’in torunları Hz. Hasan ile Hz. Hüseyin (r.a.)’i nazar ve benzeri tehlikelerden korumak için yaptığı nazar duasını çocuğa okumanızı tavsiye ederiz. Bu hususlarla ilgili detay için konuyu bir bütün olarak okumanızı
* * *
Son olarak nazar değen ve nazar değdiği sanılan bir kimseye şu kısa dua da okunabilir:
Bismillâhi, Allahümme ezhib harrehâ ve berdehâ ve habesehâ
Anlamı: “Allah’ın bereketli ismiyle. Allah’ım! şunun gözünün keskinliğini ve tesirini gider ve zararını tamamen çürütüp yoket. Vereceği veya verdiği zararı önle ve tamamen tesirsiz hale getir ve yok et.” demektir.
Sonra okuduğu kimseye, “Kum bi iznillâh (Haydi, Allahın izni ile kalk)” denilir.