Kaza Namazı
Farz veya vacip herhangi bir namazın, kendine has, özel vaktinde kılınmasına, “eda”; vaktinde kılınmayıp, daha sonraki bir zamanda kılınmasına da “kaza” denir.
Bilindiği gibi vakit, namazın şartlarından birisidir. Bunun için namazı vaktinde kılmak farzdır. Her hangi bir sebepten dolayı kılınmayan veya kılınamayan bir namaz, kaza edilinceye kadar, borç olarak kalır. Bunun için namazın önemini bilen bir müslümanın, bile bile namazını kazaya bırakması düşünülemez. Aksi hâlde, büyük vebal olur ve tövbe etmeyi gerektirir. Çünkü geçirilmiş bir namazı kaza etmek, belki namazı vaktinde kılmamanın günahını giderebilir. Fakat namaz gibi bir ilahi emre karşı yapılan ihmalin günahını gideremez. Zira namazda asıl olan, eda’dır. Yani, namazı vaktinde kılmaktır.
KAZA EDİLEN ve EDİLMEYEN NAMAZLAR
Şüphesiz ki; her namaz, vaktinde kılınmalıdır. Fakat vaktinde kılınmayan veya kılınamayan bazı namazların kazası olurken, bazılarının kazası olmaz. Vaktinde kılınamadığı takdirde kaza edilmesi gereken namazlar şunlardır:
1. Sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı olmak üzere günlük beş vakit namazın farzları.
2. Yatsı namazından sonra kılınan ve sabah namazı vaktinin girişine kadar kılınabilen Vitir namazıdır. Bu namaz, vaciptir. Vaktinde kılınamayan farz namazların kazası da farzdır. Vacip olan Vitir namazının kazası ise vaciptir.
Bunların dışında kalan vakit sünnetleri ve diğer namazlar kaza edilmez.
KAZA NAMAZLARININ VAKTİ
Kaza namazlarının belirli hiçbir vakti yoktur. Hiçbir namaz kılınmayan üç vakti dışında her zaman kaza namazı kılınabilir. Hiçbir namazın kılınamayacağı vakitler şunlardır:
1- Güneş doğarken: Güneş doğup 45 dakika geçinceye kadar.
2- Zeval vakti: Öğleye ortalama 40 dakika kalınca, öğle vaktine kadar.
3- Güneş batarken: Güneşin batmasına 45 dakika kalınca başlar, akşam namazına kadar.
Şafiilere göre, kazası olan kimse ister müekkede olsun, ister gayr-ı müekkede olsun geçmiş namazların hepsini kaza etmeyince Bayram ve vitir namazları dahil hiçbir nafile namazını kılamaz. Geçmiş namazları kaza ederken tertibe riayet etmek sünnettir. İçinde namaz kılmak mekruh olan vakitlerde, kaza namazlarını kılmakta beis yoktur.