Namazın Mekruhları

Namazda yapılması uygun olmayan yahut hoş karşılanmayan davranışlara Namazın Mekruhları denilmektedir.
Namaz içinde yapılması veya yapılmaması mekruh olan şeyler tahrimi (harama yakın ) ve tenzihi (helale yakın) olmak üzere iki kısımdır. Bir vacibin bilerek terki tahrimen mekruhtur. Bir sünnetin bilerek terki ise tenzihen mekruhtur. Tenzihen mekruh da kendi arasında farklı derecelerdedir. Mesela müekked sünnetin yapılmaması; bir vacibi terk etmek derecesinde bir kerahet taşır.
Yanılma olmaksızın ve sehiv secdelerini gerektirmeksizin keraheti tahrimiye ile kılınan namazların iade edilmeleri vacibtir. Fatiha suresi yerine kasten başka bir ayet okunarak kılınan namaz gibi. Tercih edilen görüşe göre, kerahatla kılınan namaz ile farz yerine getirilmiş olur. Daha sonra kılınan namaz ile de bu namazın eksikleri giderilmiş olur.
NAMAZIN İÇİNDEKİ GENEL MEKRUHLAR
1. Namaz içinde gerinmek ve esnemek bir gaflet ve tembellik eseri olduğundan dolayı mekruhtur. Eğer esneme halinde ağız yumulabiliyorsa bu mekruh olmaz. Buna güç yetiremiyorsa namaz içinde sağ elin arkası ile namaz dışında ise sol elin içi ile ağız kapatılmalıdır.
2. Namazda bir zaruret olmaksızın kendi arzusu ile sessiz öksürmek mekruhtur. Namazda kendi arzusuyla yüksek sesle öksürüp, ah, oh gibi bir ses çıkarmak namazı bozar.
3. Namazda sesi işitilmeyecek derecede üflemek mekruhtur. Bu üfleme esnasında en az iki harften ibaret bir ses işitilecek olursa bu, namazı bozar.
4. Namazda verilen selamı el ile veya baş işareti ile almak mekruhtur.
5. Namazda, dişlerin arasında kalan nohut tanesinden küçük bir yemek parçasını yutmak mekruhtur. Nohut tanesinden büyük bir parçanın yutulması halinde namaz bozulur.
6. Yemek hazır iken namaza durmak mekruhtur. Ancak vaktin çıkmasından korkulursa o zaman önce namaz kılınır.
7. Namazda gözleri yummak, gözleri semaya doğru kaldırmak, sağa sola bakmak veya boynu sağa sola çevirmek mekruhtur.
8. Namazda daha selam vermeden terleri veya yüze dokunmuş olan toprakları silmek mekruhtur. Ancak bir zararı kaldırmak veya bir yarar sağlamak için silinebilir. Göze girip zahmet veren bir teri silmek gibi.
9. Namazda herhangi bir haşeratı (böceği) tutmak veya öldürmek mekruhtur. Ancak karınca ve pire gibi bir şeyin ısırmasından rahatsız olan kimsenin namaz içinde yalnız bunları tutup atmasında bir sakınca yoktur.
10. Namazda hoş bir kokuyu koklamak, tükürüğü atmak, veya elbise ile bir iki kez yelpazelenmek mekruhtur.
11. Namazın kıyam, rükû ve secde hâllerinde bir özür bulunmaksızın elleri sünnet olduğu üzere konulması gereken yerler üzerine koymamak mekruhtur. Mesela kıyam halinde elleri yanlara salıvermek gibi.
12. Kıyamdan rükû, rükûdan secde, secdeden kıyama geçiş hâllerinde meşru olan bu tekbirleri ve zikirleri bu intikallerden sonra okumak mekruhtur. Kıyamdan rükûa vardıktan sonra “Allahu Ekber” demek ve rükûdan kıyama tam döndükten sonra “Semi Allah’u limen hamideh” demek gibi. Bu şekilde bu zikirlerin yeri kaybolmuş olur.
13. Kırda namaz kılarken çakıl taşlarını el ile temizlemek mekruhtur. Ancak üzerine secde etmek mümkün değil ise; temizlenebilir. Ancak bu durumda iki defalık hareket etmek caizdir. Fazlası amel-i kesire girer bu da namazın bozulmasına sebep olur.
14. Yanmakta olan sobaya, ocağa ve ateş dolu mangala karşı namaz kılmak mekruhtur. Muma, kandile, lambaya karşı namaz kılmak ise mekruh değildir.
15. Bir insanın yüzüne karşı arada engel olmaksızın namaz kılmak mekruhtur.
16. Temiz olmayan yerlerde ve temiz olmayan şeylere karşı namaz kılmak mekruhtur. Bunlar namaza olan saygıya aykırı hâllerdir. Mezarlıkta, yol ortasında, hamamda, mezbahanede namaz kılmak mekruhtur. Ancak bu tip yerlerde namaz için özel yer ayrılmış ise kerahet olmaz.
17. Tuvalete gitme ihtiyacı olduğu hâlde namaza başlamak mekruhtur. Namaz esnasında böyle bir ihtiyaç meydana gelse ve durum kalbi fazlaca meşgul edecek olsa, vakit müsait olduğu takdirde, namazı bırakmalı abdest alıp namaza tekrar başlamalıdır.
18. Namaza mani olmayacak derecede az bir pisliğin elbisede, bedende ve namaz yerinde bulunması mekruhtur.
19. Kirli elbiselerle namaz kılmak mekruhtur. Ancak değiştirme imkanı yoksa böyle elbiselerle namaz kılınabilir.
20. Bir özür olmaksızın elbiseyi giymeyip omuzlar üzerine alarak namaz kılmak mekruhtur.
21. Namazda gereksiz yere elbise yahut vücudun herhangi bir organı ile oynamak mekruhtur. Fazla hareket yapıldığında ise namaz bozulur.
22. Tembellik ya da gevşeklikten dolayı başı açık olarak namaz kılmak mekruhtur.
23. Üzerinde canlı resmi bulunan elbise ile namaz kılınması ve canlıya ait bir resim bulunan bir şeyin üzerine secde etmek mekruhtur.
24. Namaz kılanın başı üzerinde veya kendisine yakın olarak ön tarafında yahut çevresinde canlı yaratık şekillerinin bulunması mekruhtur.

NAMAZDAKİ KIYAM VE KIRAAT İLE İLGİLİ MEKRUHLAR
1. Namaz kılarken özürsüz olarak bir direğe, duvara veya sopaya dayanmak mekruhtur.
2. Herhangi bir sebep olmadığı hâlde, bilerek ayet atlamak.
3. İkinci rekatta, birincisinden daha uzun ayet okumak.
4. Kur’an-ı Kerim’deki sûre ve ayet dizilişine göre ikinci rekatta okunacak sûre ve ayeti, birinci rekatta okunan sûre veya ayetten daha yukarıdan okumak.
5. Ezberinde başka sûreler ve ayetler olduğu hâlde, namazda yalnız bir sûreyi veya bir ayeti, iki rekatta tekrar okumak.
6. Bir rekatta birden fazla sûre okunması halinde bir veya daha fazla sûreyi atlayarak, birbirine uzak olan sûreleri aynı rekatta okumak.
7. İki rekatta okunan iki küçük sûreyi, yalnız bir sûre ile ayırmak.
8. Kıraati bitirmeden önce rükûa inmek, yani ayakta bitirilmesi gereken kıraati rükû’da bitirmek.
9. Kıyam’da iken özürsüz olarak sol eli sağ elin üzerinde tutup bağlamak.
10. Besmele’yi sesli okumak ve özellikle cemaat halinde kılınan ve kıraati sesli olan namazlarda Fatiha’nın sonundaki “Amin” sözünü sesli söylemek.
NAMAZDAKİ RÜKÛ VE SECDE HALİ İLE İLGİLİ MEKRUHLAR
1. Rükû’da elleri, dizlerin üzerine koymamak.
2. Rükû’da başı yukarıya dikmek veya aşağıya eğmek.
3. Rükû ve secdelerde okunan tesbihleri elle saymak.
4. Secdeye inerken özürsüz olarak dizlerden önce elleri yere koymak. Secdeden kalkarken de dizleri ellerden önce kaldırmak.
5. Secdelerde özürsüz olarak, yalnız alnı yere koyup burnu yere değdirmemek.
6. Mecbur kalmadıkça, secdeye inerken elbisenin ön veya arka kısmını çekmek. Özellikle bu gibi hareketlerin iki el ile yapılması, kerahetten uzak değildir.
7. Namaz kılarken, zorunlu bir sebep yok iken, secde yerini el ile temizlemek veya düzeltmek.
8. Secde’de el ve ayakların parmaklarını kıbleden çevirmek.
9. Secde’de kolları yere yapıştırmak. Bu, erkekler içindir. Kadınlar ise secdede kollarını yere yapıştırırlar.
10. Başa konulan takke ve fes gibi şeyler ile alnı kapatmak. Çünkü, alnı kapatan takke veya fesin üzerine secde etmek mekruhtur.
NAMAZDAKİ KA’DE (OTURUŞ) HALİ İLE İLGİLİ MEKRUHLAR
1. Özürsüz olarak namazda bağdaş kurup oturmak. Çünkü özellikle namazın içindeki oturuşların, namaza ve ibadete yakışan özel bir şekli vardır. Mecbur kalmadıkça bu şekli değiştirmek, mekruhtur.
2. Dizleri ön tarafa dikip, ayakları da kıble yönünde koyarak oturmak. Namaz içinde böyle bir oturuş da mekruhtur.
3. Otururken elleri dizlere yakın ve uylukların üzerine koymamak. Normal olarak, ellerin parmak uçları, dizlerin bükülmüş olan ucuna gelecek şekilde ve dirsekler bükülmeden konulması daha uygundur.
4. Cemaat ile namaz kılınırken imamın, namaz sonunda sessiz veya işaretle selam vermesi mekruhtur.
ŞAFİİLERE GÖRE NAMAZIN MEKRUHLARI
1. Aç iken ve abdesti dar iken namaz kılmak.
2. Kıbleye veya sağına doğru tükürmek.
3. Elini kalçasına koymak.
4. Rükûda başını fazla eğmek.
5. Hamam, yol, çöplük, mezarlıkta namaz kılmak.
6. Elbiselerini çekmek veya katlamak.
7. Açıktan okunacak yerde gizli, gizli okunacak yerde açıktan okumak.
8. Gözlerini kapatmak, parmaklarını birbirine geçirmek vaya çıtlatmak.
9. Namaz içinde yüzünü silmek.

DİB tarafından hazırlanan video ile kısaca namazda uygun olmayan davranışları öğrenebilirsiniz.

ŞAFİİLERE GÖRE NAMAZIN MEKRUHLARI
1. Aç iken ve abdesti dar iken namaz kılmak.
2. Kıbleye veya sağına doğru tükürmek.
3. Elini kalçasına koymak.
4. Rükûda başını fazla eğmek.
5. Hamam, yol, çöplük, mezarlıkta namaz kılmak.
6. Elbiselerini çekmek veya katlamak.
7. Açıktan okunacak yerde gizli, gizli okunacak yerde açıktan okumak.
8. Gözlerini kapatmak, parmaklarını birbirine geçirmek vaya çıtlatmak.
9. Namaz içinde yüzünü silmek.