Zekat Hesaplama

Bu yazımızda sizlere altın ve gümüş, paraların, ticaret mallarının, hayvanların zekatı kolayca nasıl hesaplandığını örnekleriyle birlikte özetle anlatmaya çalışacağız. Şimdi bunları sırasıyla işleyelim:
a- Altın ve Gümüşün Zekatının Hesaplanması
Altının nisabı 20 miskal (yani ortalama 80 gram)dır. Bu miktardan az olan altına zekat gerekmez. Nisabın hesabında asli ihtiyaçlar ve borçlar düşüldükten sonra bu miktar ve daha fazlası varsa kişi zengin sayılır. Altının üzerinden bir kameri yıl geçince de zekat ödemesi farz olur.
Gümüşün nisabı 200 dirhem yani ortalama 560 gramdır. Gümüşün zekatı altında olduğu gibidir.
ÖRNEK 1-) 2018 yılı itibarıyla geçen yıl edindiğim ve üzerinden 1 kameri yıl geçen 110 gram bilezik veya altınım var. Borcum bulunmamaktadır. Ne kadar zekat ödemeliyim? (2018 yılı itibarıyla 1 gram altın 160 TL dir.)
110 gram x 160 TL = 17.600 TL
17.600 TL x 0,025 = 440 TL dir. ( %2,5 yani 1/40’ı alındığında zekatı bulmuş oluruz)
Altın, gümüş ve kadınların ziynet eşyalarının zekatı ile ilgili detaylı bilgiler için Altının Zekatı sayfamıza bakınız.
b- Paraların Zekatının Hesaplanması
Kişinin asli ihtiyaçları ve borcu dışında 80 gr. altının değerinden fazla (Türk Lirası ve dövizlerin TL karşılığı) kağıt paraya sahip olan kimse, üzerinden 1 yıl geçince 1/40 (kırkta bir) yani %2,5 zekat verilmesi gerekir. Elimizde altın ve gümüş varsa onlarda buna eklenmeli ve üzerinden kırkta biri zekat olarak verilmelidir!
ÖRNEK-2) 2018 yılı itibarıyla geçen yıl edindiğim ve üzerinden 1 kameri yıl geçen 25.000 TL lik param mevcuttur. Ayrıca 9.000 TL borcum bulunmaktadır. Ne kadar zekat ödemeliyim? (2018 yılı itibarıyla 1 gram altın 160 TL dir.)
Evvela elimizdeki paranın nisap miktarını aşıp aşmadığını kontrol edelim.
25.000 – 9.000 = 16.000 TL (Kağıt paralardan borçlar düşülür)
16.000 : 160 TL = 100 gram altın (80 gram nisap miktarını geçtiğinden zekat vermemiz icap etmektedir)
Şimdi borçlar düşüldükten sonra nisap miktarını aşan bu paranın üzerinden %2,5 yani kırkta birini zekat olarak ayıracağız.
16.000 x 0,025 = 400 TL zekat verilir.
Kağıt paraların zekatı ile ilgili detaylı bilgiler için Paranın Zekatı sayfamızı tetkik ediniz.
c- Ticaret Malında Zekatın Hesaplanması
Ticaret malının zekata tabi olması için; ticaret niyeti bulunmalı, ticaret malının değeri nisaba (80 gram altın değerine) ulaşmalıdır. Nisabın üzerinden bir kameri yıl geçmelidir. Mesela, 1 Muharrem 2017’te nisab miktarı mal ile işe başlayan bir tâcir, 3 Muharrem 2018 tarihinde envanterini yapar ve yine nisaba mâlik ise kendisine mevcut mallarından kırkta bir zekât vermesi farz olur.
Tâcir dönem sonunda elindeki malın envanterini çıkarır. Bunları rayiç bedelle değerlendirir. Elde ettiği meblağa, varsa nakit parasını ve alacaklarını ekler. Bunların toplamından varsa borçlarını çıkarır ve geriye kalanın kırkta birini zekât olarak verir. Bunu şöyle formüle edebiliriz:
Zekât matrahı = (Mallar + Nakit + Alacaklar) – (Borçlar)
Zekât tutarı = Zekât Matrahı x % 2,5 olur.
Ticaret mallarının zekatı ile ilgili olarak detaylı bilgiler için Ticaret Mallarının Zekatı konumuza göz atmanızı öneririz.
d- Hayvanların Zekatının Hesaplanması
Hayvanlar üzerinden zekat vermek için; hayvanlar evcil olmalı, nisaba ulaşmalı, nisab üzerinden bir yıl geçmeli ve saime olmalıdırlar. Evcil hayvanlardan koyun-keçi, sığır-manda ve deve olmak üzere 5 çeşit hayvan zekata tabidir. Şimdi bunların nisab miktarlarını ve nisabı bulan veya aşanlardan ne kadar hayvan zekat olarak verilir hesabını verelim:
1- Koyun ve Keçilerin Zekatının Hesaplanması
Koyun veya keçi 40 tane olursa zekat nisabına ulaşmış olur. Bunun üzerinden 1 yıl geçerse zekat vermek gerekir. Nisabı aşan koyun veya keçi sayılarına göre verilmesi gereken zekat (koyun veya keçi sayıları) aşağıdaki gibidir.
* 0 – 39 arası koyuna sahip olanlar için zekat gerekmez.
* 40 – 120 arası koyuna sahip olanlar 1 koyun zekat verir.
* 121 – 200 arası koyuna sahip olanlar 2 koyun zekat verir.
* 201 – 399 arası koyuna kadar 3 koyun zekat verir.
* 400 koyun olunca 4 koyun, 400’den sonra her 100 koyun için ilave bir koyun zekat verilir.
Keçinin zekatı da koyun gibi hesap edilir. Koyun ve keçi bir cins sayıldığından nisabın tamamlanması için birbirine ilave edilir. Koyun ve keçilerin zekatı ile ilgili detaylar ve hesaplanması ile ilgili hususlar için Koyunların Zekatı sayfamıza göz atmanızı öneririz.
2- Sığır ve Mandaların Zekatının Hesaplanması
Sığır ve mandada zekat nisabı 30 dur. Nisabı aşan sığır ve mandaların sayılarına göre verilmesi gereken zekat (sığır ve manda sayıları) aşağıdaki gibidir.
* 0 – 29 arası sığıra sahip olanlar için zekat gerekmez.
* 30 – 39 arası sığıra sahip olanlar 2 yaşına girmiş erkek veya dişi bir buzağı verir.
* 40 – 60 arası sığıra sahip olanlar 3 yaşına girmiş erkek veya dişi bir dana verilir.
* 61 sığır olunca birer yaşını bitirmiş 2 buzağı verilir.
Sonra her 30 sığırda bir buzağı ve her kırkta bir dana hesabı üzerine zekat verilir.
Örneğin; yetmiş sığır için bir buzağı ve bir dana verilir. 80 sığır için iki dana verilir. Doksan sığır için 3 buzağı verilir. 100 sığır için 2 buzağı ile 1 dana verilir. 120 sığır için 3 dana veya 4 buzağı verilir.
Zekat hususunda manda da aynı sığır gibidir. İkisi de aynı cinstir. Sığır ile manda karışık olunca birbirine ilave edilir. Sığır ve mandaların zekatı ile ilgili detaylar ve hesaplanması ile ilgili hususlar için Sığırların Zekatı sayfamıza bakmanızı öneririz.
3- Develerin Zekatının Hesaplanması
Develerde nisap miktarı 5 tir. Beşten az olan develer için zekat gerekmez.
* 5 – 9 arası deveye sahip olanlar 1 koyun zekat verir.
* 10 – 14 arası deveye sahip olanlar 2 koyun zekat verir.
* 15 – 19 arası deveye sahip olanlar 3 koyun zekat verir.