Umre Nasıl Yapılır
Umre yapmak isteyen kimse belirtilen yerlerde (mîkatlarda) ihrama girmek için gerekli hazırlığını yapar. İhrama girmeden önce genel bir vücut temizliği yapılır. Mümkünse gusledilir, değilse abdest alınır. Varsa güzel koku sürülür. Üstündeki elbisesini çıkarır ve (izar ve rida) iki parçadan ibaret dikişsiz ve beyaz örtüleri takınır. Mekruh bir vakit değilse , iki rekât “ihram namazı” kılınır. Namazın ilk rekâtında, Fatiha’dan sonra “Kâfirûn”, ikinci rekâtında “İhlâs” sûrelerinin okunması güzel olur.
Namazdan sonra, “Allahümme innî uridü’l-umrete feyessir-ha lî ve tekabbelha minnî = Allahım! Senin rızan için umre yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle” diye yalnız umreye niyet eder. Sonra “Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk, innel hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülk, lâ şerîke lek.” diye telbiyenin söylenmesiyle ihrama girilmiş olur.
İhrama girildiği andan itibaren ihramdan çıkıncaya kadar “ihram yasakları” olarak ifade edilen bir dizi yasak başlar. Normal zamanlarda yasak olmayan bazı iş ve davranışlardan ihram süresince uzak durulması gerekmektedir. Harem denilen bölgenin (Mekke ve çevresinin) doğal bitkilerini kesmek, koparmak, av hayvanlarını avlamak, korkutmak; erkeklerin ihram örtülerinin dışında elbise giymesi, başlarını ve yüzlerini örtmeleri, eldiven, çorap, ayakkabı giymeleri; tırnak kesmek, saç sakal tıraşı olmak, vücudun herhangi bir yerindeki kılları koparmak veya kesmek, saç sakal ve bıyıkları yağlamak, boyamak, oje ve ruj kullanmak, vücuda veya ihram örtüsüne koku sürmek ve parfüm kullanmak; eşiyle ilişkiye girmek veya buna yol açacak davranışlarda bulunmak, şehevî duyguları tahrik edici şeyleri konuşmak… Bütün bunlar ihramlı için yasaktır. Bunlara ek olarak diğer zamanlarda da haram ve yasak olan başkalarına zarar vermek, kavga etmek, sövmek, kötü söz ve davranışlarda bulunmak gibi tutum ve davranışlar da ihram yasakları içinde olup bunların günahı ihramlı için daha ağırdır.
Harem-i şerife gelince,
“Allahım! Senin rızân için umre tavafını yapmak istiyorum. Onu bana kolaylaştır ve benden kabul eyle” diye niyet ederek umre tavafını yapar.
Tavaf, Hacer-i Esved köşesi hizasından başlayarak usulüne göre Kâbe’nin etrafında ibadet amacıyla yapılan yedi dönüşten (şavt) oluşur. Tavafa başlamadan önce erkekler, vücudun üst kısmına örtülen peştamalın bir ucunu sağ koltuk altından geçirerek sol omuza atıp sağ kolu omuzla birlikte açıkta bırakırlar (Iztıba). Tavaf bitince omuz kapatılır. Umre tavafı için Hacer-i Esved hizasına gelmeden; “Allahım! Senin rızan için umre tavafı yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle” diye niyet edilir.
Kâbe, kişinin sol tarafında kalacak şekilde Hacer-i Esved’in hizasına doğru gidilir, bu esnada dua edilir. Bilenler tekbir, tehlil, salâvat-ı şerife okurlar. Bunlar okunmasa da tavaf geçerlidir. Önemli olan içtenlikle Yüce Allah’a yöneliştir.
Hacer-i Esved’in hizasına varılınca eller, içleri Kâbe’ye doğru olacak şekilde namaza durur gibi omuz veya kulak hizasına kadar kaldırılıp “Bismillahi Allahu Ekber” denildikten sonra Hacer-i Esved selamlanır (istilam). Aslında istilam, elleri Hacer-i Esved’in üzerine koyup onu öpmek demek ise de, günümüzde izdiham sebebiyle bu mümkün olmamaktadır. Bu sebeple Hacer-i Esved’e uzaktan elle işaret edilir. Hacer-i Esved istilam edilirken durup beklememelidir. Tavafa başlarken, her şavtın başında ve tavaf sırasında çeşitli dualar okunur. Bu dualar okunmasa da tavaf geçerlidir. Ancak tavafın Kur’an tilaveti, dua ve zikirle yapılması güzel olur. Tavafın, Hatim (Kâbe’nin kuzey tarafındaki yarım daire şeklindeki duvar)ın dışından yapılması gerekir. Tavafın ilk üç şavtında erkekler kısa adımlarla koşar gibi çalımlı yürür (Remel). Bu yapılmasa da bir eksiklik olmaz. Remel, sadece arkasından sa’y yapılacak tavaflarda yapılır. Tavaf esnasında bağırarak dua etmek uygun değildir. Bu durum, orada huşû içinde tavaf yapan bazı insanları rahatsız edebilir. Önemli olan duanın içtenlikle yapılmasıdır.
Hacer-i Esved köşesinden başlayan ilk dönüş, 7 dönüş bitince tekrar Hacer-i Esved köşesi hizasına varılınca tamamlanmış olur. Tavaf, kesintisiz olarak yapılır.
Sonra –izdihama neden olmamak kaydıyla- Makamı İbrahim’in arka taraflarında iki rekât tavaf namazı kılınır. Tavaf namazının, mekruh vakit değilse tavafın hemen peşinden kılınması daha iyidir. Tavaf namazından sonra dua edilir. Zemzem içilmesi de güzel olur.
Bundan sonra, Safa kapısına gider ve Umre Sa’yi yapılır.
Sa’y; Safâ ile Merve arasında usulüne göre gerçekleştirilen gidiş geliştir. Terim olarak, hac ve umrede Kâbe’nin doğu tarafındaki Safâ’dan başlayarak Merve’ye dört gidiş, Merve’den Safa’ya üç dönüş olmak üzere bu iki mevki arasındaki gidiş- gelişe denir.
Sa’y esnasında Safâ ile Merve arasındaki mesafenin iki yeşil ışık arasında bulunan bölümünde daha canlı ve hızlı yürümeye ise “Hervele” denilmektedir. Sa’y yapacak kişi, Hacer-i Esved’i istilam ederek Safâ tepesine yönelir. “Allahım! Senin rızan için umre sa’yini yapmak istiyorum. Bunu kolaylaştır ve kabul eyle” diye niyet eder, Kâbe’ye döner, tekbir, tehlil, salâvat okur ve içtenlikle dua eder. Sonra Merve tepesine doğru yürüyerek sa’yin ilk şavtına tekbir, tehlil ve dualarla başlar. Yukarıda da belirtildiği üzere bunların okunması zorunlu değildir. Önemli olan içtenlikle Allah’a yöneliş ve duadır. Yeşil ışıklı direklerin arasında, erkekler koşar adımlarla yürür (Hervele). Merve’ye varınca bir şavt tamamlanmış olur. Burada da yine Kâbe’ye yönelerek tekbir, tehlil ve salâvat-ı şerife okunur, dua edilir. Sonra Merve’den Safâ’ya doğru yürünür. Safâ’ya varınca ikinci şavt tamamlanmış olur. Diğer şavtlar da aynı şekilde yapılır. Yedinci şavt tamamlandıktan sonra Merve’de Kâbe’ye karşı dönerek dua edilir ve sa’y tamamlanmış olur.
Saçlar tıraş edilmek suretiyle ihramdan çıkılır. Erkekler saçlarını dipten tıraş eder veya kısaltırlar. Kadınlar ise saçlarının ucundan parmak ucu uzunluğundan daha az olmayacak miktarda keserler. Tıraş olduktan sonra umre ihramından çıkılmış olur. Böylece geçici ihram yasakları da kalkar. İhramdan çıkma aşamasına gelmiş ihramlı kimseler, kendilerini ve birbirlerini tıraş edebilirler.
UMRE İÇİN İHRAMA GİRME YERLERİ
Haccın mîkat sınırlarının dışından umre için Mekke’ye gelenler, haccın mîkat yerlerinde ihrama girerler. Mekke dışından gelenler için hac ile umre mîkatları arasında fark yoktur.
Mîkat yerleri ile Harem sınırları arasında ikamet edenlerin ihrama girme yerleri kendi bulundukları yerlerdir. Fakat sürekli veya geçici olarak Mekke’de ikamet eden kimselerin umre için ihrama girme yerleri, Harem bölgesi sınırlarının dış kısmıdır. Bunlara göre umre ihramı için en faziletli yer; Ten’îm bölgesidir.
Umre yapmak isteyen yerli, ihram için Ten’îm bölgesine çıkıp umreye niyet etmelidir. Aksi halde yani Harem bölgesi dışına çıkılmadan, Mekke içinde ihrama girilmesi halinde, yine umre câizdir. Fakat mîkatta ihrama girilmediğinden ceza kurbanı gerekir.
Umre tavafı ve sa’y yapılmadan önce Ten’îm’e çıkılıp ihrama girilmesi halinde ceza düşer.
Mekke dışından gelenler de Mekke’de bulundukları sırada umre yapmak istedikleri takdirde tıpkı Mekkeliler gibi Ten’îm’den veya diğer mîkatlardan birinde umre ihramına girerler.