Abdestin Farzları

Bazı ibadetlerin yerine getirilmesi için yapılan temizlik olarak bildiğimiz abdest, kendisi de bizzat bir ibadettir. Dinimizde abdestin farziyetine “Ey iman edenler, namaza kalkacağınız zaman yüzlerinizi ve dirseklerinizle birlikte ellerinizi yıkayın. Başınıza meshedin. Her iki topuğunuzla birlikte ayaklarınızı da (yıkayın)…” (el-Mâide, 5/6), âyeti delâlet etmektedir.

Ayetten de anlaşıldığı üzere abdestin farzı dörttür.
1- Yüzü Yıkamak
Yüzün bir defa yıkanması farzdır. Yüz denilen organ, iki kulak memesi, arasındaki yer ile alnın saz biten yerinden çene altına kadar olan bölümdür. Kulaklar ile sakal arasında bulunan kılsız kısımlarda yüzden sayılmaktadır. Yüzün sınırları, saçın bittiği yerden sakal veya çene altına, kulakların köklerine kadar olan bölümdür. Sakal, bıyık ve kaşın altına suyu ulaştırmak gereklidir.
2- Kolları Yıkamak
Elleri dirsekler ile birlikte yıkamak farzdır. Dirseklere mirfak denilmektedir. Dirseklerden yukarısının yıkama zorunluluğu yoktur. Şayet iğne ucu kadar kuru yer kalırsa yahut tırnağının altına suyu geçirmeyecek bir madde bulunursa abdest alınmış olmaz. Parmaklardaki yüzüğü oynatmak sünnet, eğer yüzük dar ve altına su geçirmeyecek şekilde ise onu oynatmak farzdır.

3- Başı Meshetmek
Mesh, eli bir şeyin üzerinden geçirmek manasına gelmektedir. Başın dörtte birinin mesh edilmesi gereklidir. Alınla arkaya doğru başın ön kısmına mesh edilmesi faziletlidir. Meshedilen yer iki kulağın üstüdür. Maliki ve Hanbelilere göre ise başın tamamının meshedilmesi vaciptir. Mesh esnasında 3 veya daha fazla parmağı kullanmak gereklidir. Başa giyilen takke, sarık veya bayanların baş örtüleri üzerine mesh etmek geçerli değildir.
4- Ayakları Yıkamak
Çıplak ve sağlam olan ayakları topuklarıyla birlikte bir kez yıkamak farzdır. Burada dikkat edilecek hususlardan birisi, ayakların iki taraflarından bulunan ve topuk denilen şişkin kısımların da yıkanması meselesidir. Yaralı yahut mestle örtülü ayakları yıkamaya gerek yoktur, meshetmek kafidir.

Abdestin Farzlarını D.İ.B.nın hazırladığı animasyon video ile öğrenelim: