İftitah Tekbiri

İftitah Tekbiri

Buna iftitah (açma, başlama) tekbiri de denir ki, namaza, niyetin hemen arkasından “Allahu Ekber” diye durmaktır. Tekbirsiz namaz olmaz. Ayrıca niyetin tekbirden önce olması gerekir. İftitah tekbirine tahrime tekbiri de denilir. Tekbirle birlikte namazda dünya kelamı konuşmak, yemek içmek, gülmek gibi işler haram olduğu için; bu tekbire tahrime tekbiri denilmiştir.

İftitah Tekbirinin Edası
Hanefiler iftitah tekbirinin edası için aşağıdaki hususlara riayet etmelidir:

1- Yalnız namaz kılan iftitah tekbirini kendisine işittirecek kadar sesli söylemelidir. Tekbiri kalbinden getiren yahut sessiz olarak dudaklarından gösteren kimsenin tekbiri kafi değildir. Bu husus namazdaki diğer bütün sözlü ibadetler gibidir. İmamın tekbiri arkasındaki cemaate duyurabilmesi için yüksek sesle alması müstehabdır.

2- İftitah tekbiri baş parmaklar kulak yumuşağı hizasına varıncaya kadar elleri kaldırmakla alınır. Kadınlar ise iftitah tekbirinde ellerini omuzları hizasına kadar kaldırırlar. İftitah tekbiri esnasında parmaklar tabii halinde bırakılır. Ne fazla açılır ne de fazla kapatılır. Ellerini kaldırması sünnet olan yere kadar kaldırmaya gücü yetmeyen kimse gücünün yettiği yere kadar kaldırır. Sadece bir elini kaldırmaya gücü yeterse o elini kaldırır.

3- Nafile namazlar dışında gücü yetenler için tekbiri ayakta durarak almak lazımdır. Ayakta duramayan kişi oturarak tekbir alabilir.

4- Tekbir gücü yetenler için Arapça olmalıdır. Arapça’dan başka bir ifade ile sahih olmaz. Ancak aciz olma durumu olursa o taktirde başka bir dilde de olabilir. Namaza başlarken “Allahu Ekber” yerine “Allahü’l Kebir” veya “Allahü Kebir” yahut “Allah” denilmesi de farz için yeterlidir. Bunlarda Yüce Allah’ın şanını yükselten mana vardır. Bununla birlikte namaza “Allahu Ekber” (Allah En Büyüktür) sözü ile başlamak vacip, bu sözden başkasını söylemek ise tahrimen mekruhtur.

5- Ekber yerine bir elif ziyade ederek “Allahü Ekbar” ve Allah yerine baştaki elife Med (uzatma) ilave ederek “Aallahü Ekber” denilmesi ile namaz başlanmış olmaz. Çünkü birincide mana değişmiş olur. İkincisinde de istifham (şüphe) manası ortaya çıkar. Namaz içinde de sünnet olan intikal tekbirlerinde de böyle okuyuş namazı bozar. Ekber in “kef” ini yumuşak okuyarak “Egber” denilmesi namaza zarar vermez. Ayrıca “Allah” lafzının “he” sini ve “ekber” lafzının “re” sini uzatmakta hatalıdır.

6- İftitah tekbiri edası için vaktin girmesi, vaktin girdiğine inanmak yahut kanaat getirmek, avret yerlerini örtmek, abdestsizlikten ve necasetten temizlenmek ve niyet etmiş olmak şarttır. Ayrıca niyet ile tekbir arasında yemek, içmek, konuşmak gibi şeylerle ara verilmiş olmalıdır. Tekbir bütün bunlardan sonra alınmış olmalıdır. Ayrıca imama uyan kimsenin tekbiri, imamın tekbirinin önüne geçmemelidir. İmam tekbiri bitirmeden cemaat eğer tekbiri bitirirse cemaatin namaza başlaması sahih değildir. Özürsüz olarak tekbiri kıbleye dönmeden almamalıdır.

7- İmama uymak üzere ayakta alınan iftitah tekbirinin tamamı kıyam halinde alınması şarttır. Bunun için rüku halinde bulunan imama uyan kimse kıyam halinde “Allahu Ekber” derken Allah lafzını ayakta, Ekber lafzını rükua eğildikten sonra söylerse imama uymuş sayılmaz. Rekata yetişmek acelesi ile namazımızı bozmayalım.

ŞAFİİLERE GÖRE İFTİTAH TEKBİRİ
Şafii mezhebinde İftitah tekbirinin on beş şartı vardır.
1. Gücü yeterse Arapça olması. Şayet Arapça olarak getiremez ve öğrenemezse bildiği lisan ile getirebilir.
2. Ayağa kalkabilirse, farz namazında tekbiri ayakta alması. Nafile namazda tekbiri oturarak almak da caizdir.
3. Lafza’i celal “Allah” ve “Ekber” kelimelerini söylemek. Lafza’i celal yerine mesela; “Rahman” ve “Ekber” yerine “Azam” kelimelerini zikretmek caiz değildir.
4. Allah lafzının baş harfi olan hemzeyi uzatmamak. Uzatılırsa istifham/soru manası belirtir. Manası: Allah büyük müdür olur. Bu okuyuş yanlıştır.
5. “BA” harfini uzatmamak. Uzatılırsa davul manasına gelen “Kebir” in cem’i olur.
6. “BA” harfini şeddeli olarak okumamak.
7. Lafza’i celal ile “ekber” kelimesi arasında vav harfini getirmemek.
8. “EKBER” kelimesinin başına “vav” harfini ilave etmemek.
9. Lafza’i celal ile ekber kelimesinin arasında durmamak.
10. “Tekbiretül ihram”ı getirirken, kendi kendine duyuracak kadar sesini yükseltmek. Duymayacak kadar gizlice getirirse caiz değildir.
11. Vakitli namaz için vaktin girmesi.
12. Yüz kıbleye dönük iken tekbiri getirmek.
13. İmama uymuş olanın (me’mun) tekbiri imamın tekbirinden sonra olması.
14. Kıraatin sahih olduğu yerde tekbir alması.
15. Tekbirde bulunan harflerin hepsini eksiksiz getirmek.
Elin kaldırılışıyla tekbire başlayışın ve elin indirilişiyle tekbirin bitişinin birlikte olması sünnettir. Şayet tekbire başlamadan önce ellerini kaldırmışsa tekbirin bitimiyle beraber onları indirir.
“İftitah tekbiri”ne başladığında ellerin kaldırılıp, avuçların omuz hizasına kadar yükseltilmesi sünnettir. İmam olan kimse yüksek bir sesle tekbir almalıdır. Sesi kafi gelmediği takdirde, cemaate duyurmak için başka bir kimse imamın tekbirini yüksek sesle tekrarlayabilir.
Dikkat! İmam tekbirini tamamlamadan cemaat tekbir almamalıdır. Cemaat tekbirlerini imamın tekbiri bittikten sonra almalıdır. Aksi takdirde imam namaza başlamadan ona uymuş olur ki bu da sahih değildir. Bu şekilde yapan cemaatin namazı olmaz.



YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.