Kaza Orucu

Ramazanda bir veya daha fazla gün oruç tutmayan kimselerin bunları kazâ etmeleri gerektiğinde görüş birliği (icmâ) vardır. Orucu tutmama hastalık, yolculuk, hayız, nifas ve benzeri özürler sebebiyle yahut kasten veya yanılarak niyeti terketmek suretiyle olabilir.
Kaza Orucu, tutulamayan orucun yerine gününe gün oruç tutmak demektir.
Ramazan orucunun kazâsı gerektiği gibi kefâret, adak veya başlanmış olan nâfile oruçların da kazâsı gereklidir.
Ramazan orucunun kazâsı özür bulunsun veya bulunmasın ömür boyu mümkündür. Ancak ramazan ayında geçerli bir mazeret olmaksızın oruç tutmamak büyük günahtır.
Bayram günleri gibi yasaklanan vakitlerde, belirli adak orucu günlerinde ve ramazan ayı günlerinde kazâ orucu tutulmaz. Ramazan ayı ve belirli adak orucu günleri, kendilerine tahsis edilen oruçlardan başka bir orucu kabul etmezler.
Kişi, kazâ oruçlarını peş peşe veya ayrı ayrı tutabilir.
Üzerinde ramazan orucu borcu olan kimse dinen geçerli mazeretler (hastalık, yolculuk, aşırı yaşlılık, sürekli hastalık ve vakit darlığı gibi) sebebiyle orucunu kazâ etmeye imkân bulamadan ölmüşse bu oruçlar kendisinden bedelsiz düşmüştür. Kazâ edilmeleri de gerekmez. Bu durumda malı varsa, ölü tutamadığı günler için fidye verilmesini vasiyet etmişse, onun adına velisi her bir güne karşılık bir fakire bir fidye verir. Vârisi isterse, kendi malından ölü için bu tür borçlarını ödemesi de câizdir.

Bundan başka, ölünün kazâya kalmış oruçlarını hiç kimse onun adına tutamaz. Ancak kişi kendi tuttuğu orucun sevabını ölüye bağışlayabilir.
Bir kadın oruçlu olduğu gün “âdet” olursa, orucunu açar ve o günün orucunu kazâ eder.
Kaza Orucunu Bozmanın Hükmü Nedir?
Kaza orucunu tutarken bilerek yenip-içilse sadece kazası gerekir. Çünkü bu orucu tutmak farz ise de senenin her hangi bir gününde tutulabilir. Kaza oruçları Ramazan oruçlarıyla aynı hükmü taşımaz. Ramazan orucunu kasten bozmak keffaret gerektirirken kaza orucunu kasten bozmak yalnızca bir gün kazayı gerektirir.
Kaza Orucuna Niyet
Ramazan orucunun kazâsına imsaktan önce niyet edilmelidir. Her çeşit kefaret orucunun niyeti de güneşin batışından imsak öncesine kadar yapılmalıdır. Başlanıp bozulan nâfile oruçların kazâsına niyet de imsaktan önce yapılmalıdır. Bir veya birkaç ramazandan orucu kazâya kalmış olan kimse için uygun düşen bunları kazâ ederken, “Üzerime kazâsı ilk farz olan oruca niyet ettim” şeklinde niyetlenmektir. Bununla beraber yalnız, “Kazâ orucu tutmaya niyet ettim” demesi de yeterlidir.