Temettü Haccı

Temettu’ haccı, aynı yılın hac aylarında umre ve hac ibadetlerini ayrı ayrı ihramla yapmaktır.
Bunun için hacceden kişi Mekke dışından olmalıdır. Harem ve mîkat sınırları içinde ikamet edenlerin temettü’ haccı yapması câiz değildir.
Temettü’ haccı yapmak isteyen bir kimse, mîkatta yalnız umre niyetiyle ihrama girer. Umresini eda ettikten sonra tıraş olup ihramdan çıkar. Terviye (zilhiccenin sekizinci) günü veya daha önce Mekke’de hac niyetiyle yeniden ihrama girip hac ibadetlerini anlatılan sırayla yerine getirir.
Temettü’ haccı yapanların şükür kurbanı kesmeleri vâciptir. Uzaktan gelen hacılar, ihramda fazla kalmamak için, bu nevi haccetmeyi tercih ederler. Uygulaması şöyledir:

1. Ön hazırlık. İfrad haccının birinci maddesindeki hususlar ve edepler temettü’ haccı için de aynen geçerlidir. İfrad Haccı sayfasından bu ve ilgili hususları tetkik edebilirsiniz.

2. İhrama girme. Mîkat denilen yerlerden birine varınca ihrama girilir. İhrama girmeden önce ifrad haccındaki ikinci maddede belirtilen hazırlıklar aynen burada da yapılır, ihram namazı kılındıktan sonra niyet ve telbiye getirilerek ihrama girilir. Niyet, “Allahım! Senin rızân için umre yapmak istiyorum. Onu bana kolaylaştır ve benden kabul eyle” denilerek yapılır.
Sonra, “Lebbeyk, Allahümme lebbeyk. Lebbeyke lâ şerike leke lebbeyk. İnne’l-hamde ve’n-ni’mete leke ve’l-mülke, lâ şerike lek” diyerek sesli bir şekilde telbiye okunur. Hanımlar telbiye ve diğer dua ve zikirlerde seslerini yükseltmezler. Böylece ihrama girilmiş ve ihram yasakları başlamış olur.

3. İfrad haccının uygulamasındaki üçüncü maddede belirtilen ihram yasakları aynen burada da geçerlidir.

4. İfrad haccı uygulamasının dördüncü maddesinde belirtilen telbiye, dua ve zikirlerle ilgili adap aynen burada da geçerlidir.

5. Mekke’de kalınacak yere yerleşip, mümkünse boy abdesti, değilse abdest aldıktan sonra telbiye söylenerek Harem-i şerife gidilir. Harem-i şerifin kapısına gelinince telbiye kesilir, içeri girerken ayakkabılar çıkarılır. Kâbe’yi görünce ifrad haccında zikredilen duayı yapar.
Bu duayı yapmak sevap kazandırır, yapmamak umrenin sıhhatine zarar vermez. Farz namaz kılınmıyorsa hemen umre tavafına başlanır. Peşinden de umre sa‘yi yapılır.
Umre tavafı: Önce, “Allahümme inni uridü tavafe beytike’l-haram. Fe yessirhu li ve tekabbelhu minnî seb’ate eşvatin tavafe’l-umreti lillahi teâlâ azze ve celle.”
“Allahım! Ben Beytülharâm’ını senin rızân için yedi şavt olarak umre tavafı yapmak istiyorum. Onu bana kolaylaştır ve benden kabul eyle” şeklinde niyet edilir.
Erkekler ıztıbâ’ yapar. Yani, tavafa başlamadan omuza atılan örtü sağ koltuk altından geçirilerek sol omuza atılır; sağ omuz ve kol açıkta bırakılır. Bu sünnettir. Mazeretsiz terki mekruhtur.
Bundan sonra Rüknülyemânî tarafından Hacerülesved hizasına gelir. Mümkünse Hacerülesved’i öper, değilse Hacerülesved’e döner; avuç içlerini Kâbe’ye çevirir. Ellerini kulak hizasına kadar kaldırır; “Bismillâhi Allahüekber” der, ellerini üzerine koyuyormuş gibi karşıdan selâmlar ve sağ elinin içini öper. Kâbe’yi soluna alarak Hatim’in dışından umre tavafına başlar.
Kâbe’nin etrafında yedi defa dolaşır. Hacerülesved hizasına her gelişte tekbir, tehlil getirir. Hacerülesved istilâm edildikten sonra, “Sübhânallahi velhamdülillahi velâ ilâhe illallahu vallahu ekber velâ havle velâ kuvvete illâ billahi’l- aliyyi’l-azim. Ve’s-salâtü ve’s-selâmü alâ Resûlillahi (s.a.v). Allahümme imânen bike ve tasdîken bi-kitâbike ve vefâen bi-ahdike vettibaen li-sünneti nebiyyike ve habibike Muhammedin sallahu aleyhi vessellem” diye dua edilerek tavafa başlanır. Ayrıca her şavtın kendine özel duası vardır. Fakat bunların mutlaka okunması şart değildir.
Her şavtta Rüknülyemânî selâmlanır. Bütün şavtlarda Rüknülyemânî ile Hacerülesved arasında, “Allahümme rabbena âtina fiddünya hasseneten ve fil âhireti haseneten ve kına azabennar, ve edhilna’l-cennete mea’l-ebrâr, yâ azizü yâ gaffâr, yâ rabbe’l-âlemîn” duası okunur.
Erkekler tavafın ilk üç şavtında remel yaparlar. Yani, adımlarını kısaltarak ve omuzlarını silkerek çalımlı bir şekilde yürüler. Remel sünnettir.
Yedi şavt tamamlanınca tavaf bitmiş olur. Kerâhet vakti değilse iki rek’at tavaf namazı kılınır. Mümkünse bunu makam-ı İbrahim’in arkasında kılmalıdır. Değilse, Mescid- i Harâm’ın herhangi bir yerinde kılınır. Sonra kana kana zemzem içilir. Zemzem içerken, “Allahım! Senden faydalı ilim, bol rızık ve her türlü dert için şifa vermeni diliyorum’’ diye dua edilir. Sonra sa‘y için Safâ ve Merve bölgesine çıkılır.

6. Sa’y için önce Safâ tepesine gidilir. “Allahümme innî urîdü en es’â ma beyne’s-safa ve’l-merveti fe yessirhu li ve tekabbelhu minnî seb’ate eşvatin sa’ye’l-umrati lillahi teâlâ azze ve celle.” Mânası. “Allahım! Senin rızân için Safâ ile Merve arasında yedi şavt ile umre sa’yini yapmak istiyorum. Onu bana kolay kıl ve benden kabul et” diye niyet edilir.
İfrad haccının altıncı maddesinde izah edildiği şekilde Safâ ile Merve arasında dört gidiş ve üç dönüş olmak üzere yedi şavttan oluşan umre tavafı eda edilir.

7. Umrenin sa’yi bittikten sonra saçlarını keserek ihramdan çıkar. Saçları dipten tıraş eder veya kısaltır. Tıraş etmek daha faziletlidir. Kadınlar saçlarının dörtte birinin ucundan bir miktar keserler. Böylece umre tamamlanmış olur ve ihram yasakları da tamamen kalkmış olur.
Bundan sonra ihramsız olarak terviye (zilhiccenin sekizinci) gününe kadar beklenir. Bu müddet içinde günlerini nâfile tavafla, Kur’an, zikir ve salâvatla geçirilir.

Zilhicce’nin sekizinci günü. Terviye gününde veya daha önce ihram için hazırlık yapılır (Bunlar daha önce açıklandı). İki rek’at ihram namazı kılındıktan sonra şöyle niyet edilir: “Allahümme inni urîdü’l-hacce feyessirhu li ve tekabbelhu minnî.” Mânası. “Allahım! Senin rızân için haccetmek istiyorum. Onu bana kolaylaştır ve benden kabul eyle.”
Ardından, “Lebbeyk Allahümme lebbeyk, lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk, innel hamde ve’n-ni‘mete leke ve’l- mülk, lâ şerîke lek” diye telbiye söylenir. Böylece tekrar ihrama girilir, ihram yasakları yeniden başlamış olur. Aynı gün Mina’ya çıkılır. Terviye günü öğle namazından başlayarak arefe gününün sabah namazına kadarki beş vakit namaz Mina’da kılınır, gece de orada geçirilir. Güneş doğduktan sonra Arafat’a hareket edilir.

Zilhiccenin dokuzuncu günü. Arefe günü ifrad haccında olduğu gibidir.

Zilhiccenin onuncu günü. Bayramın ilk günü ifrad haccında olduğu gibidir.

Müzdelife vakfesi ve Mina’da şeytan taşlama yapılır. Ancak temettü’ haccı yapanlar, Akabe cemresine yedi taş attıktan sonra kurban kesme yerine giderek kurbanlarını keserler. Gidemeyecek olanlar güvendiği birini kurban kesmek üzere vekil tayin ederler.
Temettü’ haccı yapanların kurban kesmeleri vâciptir. Bundan sonra tıraş olarak ihramdan çıkarlar. Cinsel ilişki dışında bütün ihram yasakları kalkar. Aynı gün imkân olursa farz olan ziyaret tavafı yapılır.

Ziyaret tavafı. Önce şöyle niyet eder: “Allahümme inni urîdü tavafe beytike’l-haram. Fe yessirhuli ve tekabbelhu minni seb’ate eşvatin tavafe’l-hacci lillahi teâlâ azze ve celle.” Mânası. “Allahım! Ben Beytülharâm’ını senin rızân için yedi şavt olarak hac tavafı yapmak istiyorum. Onu bana kolaylaştır ve benden kabul eyle.”
Usulüne uygun şekilde yedi defa Kâbe dönülür. İki rek’at tavaf namazı kılınır. Zemzem içilip dua edilir. Erkekler ıztıbâ’ ve remel yaparlar (Haccın sa’yini daha önce yapmamış olanlar için).
Rüknülyemânî selâmlanırken el öpülmez. Ziyaret tavafı bitince cinsel ilişki dahil bütün hac yasakları kalkar. Bundan sonra hac sa’yini eda için Safâ ve Merve bölgesine çıkılır.

Haccın sa’yi. Safâ tepesine çıkılır ve şöyle niyet edilir: “Allahümme inni urîdü en es’â mâ beyne’s-safâ ve’l-merveti fe yessirhuli ve tekabbelhu minni seb’ate eşvatin sa’ye’l-haccı lillahi teâlâ azze ve celle.” Mânası. “Allahım! Senin rızân için Safâ ile Merve arasında yedi şavt ile haccın sa’yini yapmak istiyorum. Onu bana kolay kıl ve benden kabul et.”
Sonra usulüne uygun şekilde dört gidiş üç dönüş olmak üzere hac sa’yi tamamlanır. Hac sa’yi terviye gününde, hac için ihrama girildiğinde nâfile bir tavaftan sonra da yapılabilir. O takdirde ziyaret tavafından sonra tekrar yapılmaz.

Ziyaret tavafı ve hac sa’yini bayramın ilk gününde yapanlar tekrar Mina’ya dönerler. Zilhiccenin on bir, on iki ve on üçüncü günlerinde Mina’da üç bölgede şeytan taşlanır. Böylece yetmiş taş cemrelere atılmış olur. Bunların açıklaması ifrad haccı uygulamasındaki on bir, on iki ve on üçüncü maddelerde verilmiştir.

Vedâ tavafı. Hac ibadetlerinin sonuncusudur. Mekke dışından gelenler Mekke’den ayrılmadan önce vedâ (sader) tavafı yaparlar. Aynen ifrad haccında anlatıldığı gibi yapılır. Konunun önemli bir bölümü ifrad haccının yapılışı sayfasında işlendiğinden ilgili bölüme bakılması gerekmektedir.